محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی)

کتاب شطرنج : محاسبات در شطرنج

کتاب حاضراز سری کتاب های آمادگی برای درجه استادبزرگی است که عنوان کتاب برترسال 2013 رااز سوی انجمن شطرنجبازان حرفه ای ACP به خود اختصاص داده است.تمرکز نویسنده در این کتاب برروی 8 تاکتیک محاسباتی (حرکت کاندیدا)، ( دید ترکیبی)، (پیشگیری)، (مقایسه)، (حذف سازی)، (حرکات بینابینی)، (خلاقیت)، (تله) می باشدکه هر کدام در فصلی جداگانه به آموزش، آنالیز و حل تمرین ها پرداخته است.

محمد خیرخواه (کانال منابع آموزشی شطرنج) :

بوریس گلفاند، قهرمان جام جهانی شطرنج در سال 2009 در مقدمه ی این کتاب آگارد چنین نوشته است:

«برای کسب عنوان استادبزرگ هیچ راه میان بُری وجود ندارد!
تنها یک مسیر مشخص که بسیاری آن را قبلاً طی کرده اند وجود دارد، که همانا تمرین، تکرار و تمرین تکرار مستمر است و آگارد در این کتاب شما را با «بخشی» از اسرار طی این مسیر آشنا می سازد.»

«محاسبه» یکی از مهمترین ابزار کاربردی برای کمک به تصمیم گیری در شطرنج است.

بسیاری از شطرنجبازان، شاید با تمام مهارت های مرتبط آشنایی نداشته باشند، یا حتی فقط در برخی از آنها مستقلاً توانا باشند.

برای آشنایی با دسته بندی مهارت های مرتبط با محاسبه، شاید آگارد، توانسته با توجه به نظرات استادان و مربیان برجسته ی جهان، جمع بندی نسبتاً جامعی از موضوع کرده باشد.

او در این کتاب قصد دارد با «تمرینات هدفمند» مهارت محاسبه، توانائی ذهنی و چند مهارت دیگر خواننده را بهبود و در نهایت علاوه بر قدرت محاسبه، «قدرت شطرنجی» وی را ارتقاء دهد. در حقیقت به رغم نام اصلی کتاب، همه ی موضوعات مطرح شده در آن مستقیماً به خود «محاسبه» مربوط نیستند بلکه در اصل مهارت های کلیدی و تأثیرگذار در «قدرت شطرنجی» بازیکن هستند. در این مورد به دو موضوع متفاوت که رابطه ی تنگاتنگی با یکدیگر دارند با توجه داشت:

«شیوه ی تصمیم گیری برای انتخاب حرکت» و «ابزار محاسبه» از قابلیت ها و توانایی کلیدی هر شطرنجباز موفق است.

برخی از شطرنجبازان ذاتاً دارای توانائی ذهنی بسیار خوبی در مهارت محاسبه هستند (در این مورد می توان مشخصاً به قهرمانان جوان خوب کشورمان همچون پرهام مقصودلو و مسعود مصدق پور اشاره کرد) و بسیاری دیگر لازم است برای بهبود این توانائی و نیرومند ساختن آن تلاش و تمرین مستمر داشته باشند.

برای آشنایی با شیوه ی درست تمرین محاسبه لازم است ابتدا با فرآیند محاسبه ی ذهنی و تقویت «تصویرسازی ذهنی» آشنا شده و در فاکتورهای موثر آن تمرین مستمر داشت.

در این کتاب به اختصار مهارت های مرتبط با «قدرت شطرنجی» به هشت بخش مختلف تقسیم شده و در فصول مختلف تمریناتی با درجه سختی متفاوت برای بهبود هر بخش (تکنیک) ارائه شده است.

در کنار این هشت تکنیک توصیه های جالبی نیز ارائه شده که لازم است شطرنجباز آنها را به عنوان عادات ناخودآگاه خویش در رَویه فکرکردن و وَرانداز پوزیسیون درآورد که بسیار مفید و موثر خواهند بود.

قبل از ورود به این تقسیم بندی درحقیقت باید به این موضوع توجه داشت که مهمترین ارکان «قدرت شطرنجی» همانا «تمرکز» و «تصمیم گیری» هستند. در واقع این دو به مثابه ی «موتور» و «سوخت» مجموعه و این هشت عنصر تکنیکی تنها به عنوان «مسیریاب» عمل خواهند کرد!!

در اینجا به طور خلاصه به این نکات می پردازم:

(1) حرکات کاندیدا یا Candidate moves
شاید پیدا کردن همه ی حرکات کاندیدا، خود از مهم ترین مهارت ها در شطرنج باشد.
همه ی ما در هر پوزیسیون ممکن است دو یا سه حرکت را به عنوان نامزد انتخاب کنیم، اما آیا این حرکات بهترین هستند؟ یا اصولاً تمام حرکات موجود در پوزیسیون که امکان اجرای آنها هست را درنظرگرفته و دیده ایم؟ یک فصل کامل کتاب به بهبود «فن یافتن حرکات کاندیدا» اختصاص یافته است.

(2) دید ترکیبی یا Combinational Vision
خیلی به ندرت می توان «ترکیبی» پیدا کرد که الگوی اجرایی آن قبلاً دیده نشده باشد. بنابراین آشنایی با الگوهای ترکیبی و تقویت «مهارت دید ترکیب» یا «تاکتیک» در شطرنج بسیار مهّم است.

(3) تصمیمات پیش گیرانه یا Prophylaxis
توجه به طرح و ایده ها و فرصت های متقابل حریف به عنوان تصمیم گیری های پیش گیرانه در نظر گرفته می شوند. اگر اثر طرح و ایده ی حریف در اجرای حرکات خود را به عنوان پارامتری مؤثر در شیوه ی فکرکردن و محاسبه ی خود در نظر نگیریم قطعاً کار غیرمنطقی انجام داده ا یم. تقویت توانایی تمرکز بر روی اهداف حریف، چه دفاعی و چه حمله ای، به عنوان یکی از بخش های مهم تقویت فن محاسبه قلمداد می شود.

(4) مقایسه یا Comparison
در بسیاری از مواقع با موقعیت هایی مواجه می شویم که میان دو تصمیم نسبتاً مشابه، باید یکی را انتخاب کنیم. یا حتی میان دو شاخه ی مختلف و نزدیک به هم، باید یکی را انتخاب کنیم. برای این منظور باید تمرینات هدفمند قبلی انجام داده باشید تا توان این مقایسه و تصمیم گیری را در خویش تقویت کنید.

(5) قدرت حذف یا Elimination
در بسیاری از موارد، پیدا کردن مشکلات یکی از حرکات کاندیدا و حذف آن از لیست نامزد حرکات ساده تر از یافتن مزایای آن حرکت است (شیوه ی حذفی). تقویت این توان محاسباتی شاید یکی از کاربردی ترین عادات مفید در شطرنج است، چراکه بدون آن ممکن است حرکتی که به زودی مشکلات آن نمایان خواهد شد را اجرا کنیم و دچار دردسر شویم.

(6) حرکات بینابینی یا Intermediate moves
از حرکات بینابینی، به «فرضیات مرگبار حریف» نیز یاد کرده اند. درواقع با فن «چوب لای چرخ حریف گذاشتن»، خصوصاً زمانی که با سرعت در حال حرکت است! در اجرای طرح وی اختلال ایجاد کرده و حتی می توان او را سرنگون کرد چراکه حریف به آنها توجه کافی نکرده است.
با آشنایی و تسلط کافی بر این فن می توان امکان اجرای آنها را به خوبی رصد و در زمان مقتضی از آنها استفاده کرد.

(7) ایده پردازی و قدرت تخیل یا Imagination
اعتقاد بسیاری از مردم در آن است که «قوه تخیل» را نمی توان تقویت کرد و جزو توانایی های ذاتی هر فرد محسوب می شود! اما این موضوع به هیچ عنوان صحت ندارد و تمرین و تکرار کاملاً در بهبود و تقویت آن مؤثر است.

(8) دام گستری یا Traps
معمولاً زمانی که امیدی به بهبود پوزیسیون وجود ندارد، بازیکنان به دنبال «دام گستری» به عنوان آخرین اقدام پیش گیرانه دست می زنند. درواقع تلاش می کنند ذهن حریف را خوانده و به نوعی او را به اشتباه انداخته، و از آن بهره برداری کنند. البته این حربه همیشه کارآمد نیست، اما در اوقاتی که تمامی تلاش های دیگر شکست خورده اند و هیچ اقدام مؤثر دیگری در دست نیست، ممکن است مفید باشند.

در مجموع کتاب علاوه بر ارایه تمرینات بسیار مفید در جهت بهبود فنون مختلف، راهنمای خوبی برای مربیان به جهت آگاه نمودن نوآموزان به اجزای مهم و تشکیل دهنده ی موضوعات بسیار مهم «شیوه فکرکردن»، «محاسبه» و «انتخاب حرکت» در شطرنج است.

لازم به یادآوری است که «یاکوب آگارد» قبلاً و در سال 2004، کتاب دیگری با عنوان «بهبود محاسبه در شطرنج، با تکیه بر فرصت های تاکتیکی» نوشته است که کاملاً جنبه تئوریک داشته و موضوع محاسبه و اجزای مرتبط با آن را به تفکیک با تمامی تئوری های قبلی نقد و بررسی کرده است.

کتاب شطرنج محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی)نوشته یاکوب آگارد چگونه کتابی است؟

در مورد کتاب محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی)نوشته یعقوب آگارد صحبت کنم ، به طور کلی، این کتاب به عنوان یک منبع مفید برای بازیکنان شطرنج در سطح حرفه ای شناخته شده است. در این کتاب، نویسنده به موضوعاتی مانند استراتژی های محاسبه، مهارت های دفاعی، نقشه خوانی، تمرینات حل مسئله و غیره پرداخته است. بنابراین، اگر شما یک بازیکن شطرنج حرفه ای هستید و به دنبال بهبود مهارت های شما هستید، این کتاب ممکن است برای شما مفید باشد.

علاوه بر موضوعاتی که در پاسخ قبلی ذکر شد، در کتاب محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) نویسنده به بررسی مفاهیم مهمی مانند روش های تصمیم گیری در بازی شطرنج، پرهیز از اشتباه، بهره برداری از اشتباهات حریف، نقشه رسانی، تکنیک های حرکتی و غیره پرداخته است. همچنین، کتاب شامل تمریناتی است که بازیکنان می توانند با حل آن ها مهارت های خود را ارتقا دهند.

نویسنده در این کتاب از نمونه های واقعی بازی های شطرنج استفاده کرده و به شرح دادن تصمیماتی که گرفته شده است، پرداخته است. این امر به بازیکنان کمک می کند تا بهتر بفهمند که در چه شرایطی باید چه تصمیماتی را بگیرند.

در کل، اگر به دنبال یادگیری مهارت های پیشرفته شطرنج هستید،محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) یک کتاب خوب و مفید است که می تواند به شما کمک کند تا مهارت های خود را ارتقا دهید و به یک بازیکن حرفه ای تبدیل شوید.
همچنین، نکته قابل توجه دیگری درباره این کتاب این است که نویسنده به بررسی مهمترین اشکالاتی که بازیکنان در حین بازی می توانند داشته باشند، پرداخته است. برای مثال، اشتباهاتی مانند تمرکز بر روی تهدیدهای قابل دفاع و نادیده گرفتن تهدیدهای حریف، عدم استفاده از توانایی های خود به درستی و غیره. نویسنده با بررسی این اشکالات و ارائه راه حل هایی برای آن ها، به بازیکنان کمک می کند تا مهارت های خود را بهبود بخشند و در بازی بهتر عمل کنند.

در کل،محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) یک کتاب مفید و جامع برای بازیکنان شطرنج حرفه ای است. با توجه به موضوعات مختلفی که در آن پوشش داده شده است، می تواند به بازیکنان کمک کند تا مهارت های خود را بهبود بخشند و در بازی بهتر عمل کنند.

مزایای کتاب شطرنج محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) چیست؟

مزایای کتاب محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) برای بازیکنان شطرنج عبارتند از:

1- ارتقای مهارت های بازیکن: این کتاب برای بازیکنانی که به دنبال ارتقای مهارت های خود در بازی شطرنج هستند، مفید است. با مطالعه این کتاب و حل تمرینات آن، بازیکنان می توانند مهارت های خود را در زمینه محاسبه، تصمیم گیری، استراتژی و تاکتیک بهبود بخشند.

2- بررسی مفاهیم پیشرفته: این کتاب شامل بررسی مفاهیم پیشرفته شطرنج است که برای بازیکنان حرفه ای مهم هستند. به عنوان مثال، مفاهیمی مانند حساب دقیق، نقشه رسانی، بهره برداری از اشتباهات حریف و غیره در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند.

3- تمرینات کاربردی: کتابمحاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) شامل تمرینات کاربردی است که با حل آن ها، بازیکنان می توانند مهارت های خود را بهبود بخشند. این تمرینات شامل موضوعات مختلفی هستند از جمله تصمیم گیری در شرایط سخت، شناسایی تهدیدات و فرصت ها و غیره.

4- بهبود تصمیم گیری: این کتاب با بررسی مفاهیم و تمرینات مختلف، به بازیکنان کمک می کند تا در تصمیم گیری هایشان در بازی شطرنج دقیق تر عمل کنند. این بهبود در تصمیم گیری می تواند به بازیکنان در زندگی روزمره هم کمک کند.

5- بررسی اشتباهات: نویسنده در این کتاب به بررسی اشتباهاتی که بازیکنان می توانند در حین بازی داشته باشند، پرداخته است. با بررسی اشتباه رایج که بازیکنان می توانند در حین بازی داشته باشند، در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند و بازیکنان می توانند با مطالعه این اشتباهات، آن ها را در بازی های خود کاهش دهند و موفقیت بیشتری را در بازی های خود حاصل کنند.

6- تمرینات برای مسابقات: این کتاب شامل تمریناتی است که بازیکنان می توانند برای آمادگی برای مسابقات استفاده کنند. این تمرینات شامل موضوعات مختلفی هستند که در مسابقات ممکن است مورد نیاز باشند.

7- مفاهیم مهم در بازی شطرنج: این کتاب به بررسی مفاهیم مهمی که در بازی شطرنج مورد استفاده قرار می گیرند، مانند مهارت های حسابی، پوزیشنال پلنینگ، تاکتیک ها و استراتژی ها، می پردازد.

در کل، کتاب محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) یکی از بهترین کتاب های آموزشی شطرنج است و بازیکنان مبتدی و

حرفه ای می توانند با مطالعه آن، مهارت های خود را بهبود بخشند و در بازی شطرنج موفقیت بیشتری کسب کنند.

8- آموزش تاکتیک های پیچیده: در کتابمحاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی)، تاکتیک های پیچیده و مشکلی که بازیکنان حرفه ای ممکن است در مسابقات با آن ها مواجه شوند، آموزش داده شده است. این تاکتیک ها شامل ترکیب های شاه و وزیر، حرکات تهدیدآمیز و شکست های مختلف هستند.

9- استفاده از رایانه ها در بازی شطرنج: در دنیای امروز، رایانه ها در بازی شطرنج بازیکنان را در تحلیل بازی ها و پیش بینی حرکات حریفانه، کمک می کنند. در این کتاب، روش های استفاده از رایانه ها در بازی شطرنج به شکل دقیقی شرح داده شده است.

10- نکات کلیدی برای آمادگی جسمانی و روانی: در کتابمحاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی)، نکات کلیدی برای آمادگی جسمانی و روانی بازیکنان نیز بررسی شده است. این نکات شامل موضوعاتی مانند تمرینات فیزیکی، مدیریت استرس و اضطراب، تمرینات تمرکز و تمرینات حافظه هستند.

در کل، کتاب محاسبات در شطرنج (آمادگی برای درجه استاد بزرگی) یکی از بهترین کتاب های آموزشی شطرنج است که به شکل کامل و جامعی به تمامی جنبه های بازی شطرنج پرداخته است. بازیکنان مبتدی و حرفه ای می توانند با مطالعه این کتاب، مهارت های خود را بهبود بخشند و در بازی شطرنج موفقیت بیشتری کسب کنند.