بازی شطرنج در تمام دنیا یک بازی دوست داشتنی است. از تهران گرفته تا آن سوی جهان افراد مختلف از سراسر دنیا برای انجام این بازی دور هم جمع می شوند و از این بازی محبوب لذت می برند.
اما واقعا چرا این بازی اینقدر محبوب است؟ بی شک به خاطر این واقعیت است که شطرنج یک چالش فکری شدید و بسیار مفید برای سلامت ذهن است. اگر می خواهید از مزایای واقعی شطرنج اطلاع پیدا کنید به خواندن این مقاله ادامه دهید.
شطرنج توانایی دیدن از نگاه دیگران را به شما می دهد
شطرنج بازان حرفه ای یاد می گیرند که حرکات بعدی حریف را پیش بینی کنند. برای پیش بینی اینکه شخصی در مرحله بعد چه کاری انجام می دهد، یک بازیکن باید توانایی این را داشته باشد خود را در جایگاه طرف مقابل ببیند و نتیجه بگیرد حریف او در حرکت بعدی چه کاری انجام خواهد داد.
شطرنج حافظه شما را بهبود می دهد
تعجب آور نیست اگر بدانیم بازیکنان خبره شطرنج حافظه قوی تری دارند. از این گذشته این بازی شامل به خاطر سپردن ترکیبی از حرکت ها و نتایج احتمالی است.
شطرنج هوش شما را افزایش می دهد
شطرنج بازان با تجربه از توانایی حل مسئله بالا با سرعت پردازش زیاد برخوردار هستند. در تحقیقی که در سال 2017 انجام شد نشان داد که استادان شطرنج از هر دو مهارت برخوردار هستند.
شطرنج قدرت تمرکز شما را افزایش می دهد
تمرکز باعث میشود شما در بالاترین سطح عملکرد قرار بگیرید. ورزشکاران هنرمندان و مجریان اذعان می کنند که وقتی در یک تنگی زمانی قرار می گیرند روی وظایف خود متمرکز شده و میزان آگاهی آنها از کاری که انجام می دهند بیشتر می شود.
شطرنج خلاقیت شما را افزایش می دهد
تحقیقات نشان داده که دانش آموزانی که مهارتهای شطرنج را آموخته‌اند از میانگین نمره بالاتری در سایر موارد برخوردار بوده اند. تحقیقات مختلفی در این زمینه انجام شده و عموما نشان دهنده اثر مثبت یادگیری و تمرین بازی شطرنج بر افزایش خلاقیت بوده است.
شطرنج باعث بهبود مهارت های برنامه‌ریزی شما می شود
برنامه ریزی دقیق و پیش بینی یکی از مزایای شناختی بازی شطرنج است. بازی های شطرنج به مدت طولانی با تعمق همراه است و بازیکنان هر حرکت احتمالی را در نظر می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا حرکات احتمالی حریف را پیش بینی کنند.
شطرنج می تواند درمان را موثر تر کند
برخی از پژوهشگران و درمانگران شطرنج به عنوان وسیله ای برای افزایش خودآگاهی و برقراری روابط اثرگذارتر استفاده می کنند.
شطرنج که به عنوان یک استراتژی خلاق درمانی در نظر گرفته می شود به شما امکان می‌دهد واکنش‌های خود را در برابر استرس و چالش های پیش آمده در هنگام انجام یک بازی شطرنج مشاهده کنید. درمانگر یا تراپیست شما هنگام بازی حضور دارد و واکنش های شما را ارزیابی می کند.
شطرنج می تواند شما را از ابتلا به زوال عقل محافظت کند
در یک بررسی تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۹ انجام شده دانشمندان متوجه شدند نیازهای پیچیده انعطاف پذیری ذهنی شطرنج می تواند به محافظت افراد مسن در برابر زوال عقل کمک کند.
محققان شواهدی پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد این بازی حافظه ، محاسبات، مهارت های دیداری مکانی و تفکر انتقادی را در فرد به چالش می کشد و اثرات زوال عقل را با افزایش سن به تعویق می‌اندازد.
شطرنج می تواند علائم ADHD را بهبود بخشد
در یک تحقیق در سال ۲۰۱۶ که شامل سد کودک با اختلال بیش فعالی و کمبود توجه بودند محققان بازی منظم شطرنج را در یک روش درمانی چند وجهی قرار دادند.
دانش آموزانی که در این روش درمانی شرکت کرده بودند 41 درصد کاهش حس بی‌توجهی و بیش فعالی را در طول دوره درمان تجربه کردند.
شطرنج الکترونیک ممکن است به شما در جلوگیری از وحشت زدگی کمک کند
هیچ مطالعات گسترده ای در این زمینه برای حمایت از در این مورد انجام نشده است. در یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۷ یک شخص کس که دچار حمله روانی و وحشت زدگی شده بود توانست با استفاده از یک برنامه شطرنج روی تلفن همراه احساس آرامش خود را بازیابی و وحشت زدگی خود را تا حد زیادی کاهش دهد.
آیا شطرنج مزایای خاصی برای کودکان دارد؟
بله، تحقیقات نشان داده است شطرنج باعث افزایش مهارتهای زیر در کودکان می شود :
- مهارت های حل مسئله
- مهارت های اجتماعی و ارتباطی
- مهارت های تفکری
آیا بازی شطرنج نکات منفی هم دارد؟
مانند هر سرگرمی یا فعالیت دیگری ممکن است مشکلاتی در بازی شطرنج نیز وجود داشته باشد. در اینجا نکاتی وجود دارد که نشان می دهد شاید برای شما یک سرگرمی مفید است یا خیر.
بازی شطرنج می تواند استرس زا باشد
شطرنج بازان واقعی از عملکرد خود در طول مسابقات احساس نگرانی زیادی می‌کنند. برخی حتی این بازی را شکنجه روحی توصیف کرده‌اند. استرس در رتبه یا عملکرد حتی ممکن است در خواب سالم تداخل ایجاد کند.
تحقیقات نشان داده است که در بازیکنان با تجربه و حرفه ای حتی در مواقع برخورد با مشکلات سخت ضربان قلب آنها تغییر نکرده است اما در بازیکنانی که کمتر تجربه دارند و تازه کار تر هستند امکان تغییر ضربان قلب بیشتر است.
بازی شطرنج ممکن است باعث افزایش محسوسی نتیجه آزمون نشود
اگر شما جزو والدینی هستید که به امید بهبود فرزندتان در زمینه‌های ریاضیات و سایر علوم به فرزند خود شطرنج می آموزید ممکن است از دستاوردهای آنها نا امید شوید.
تحقیقات متعدد نشان داده است در حالی که شطرنج مهارت های شناختی ، حافظه و ریاضیات را بهبود می‌بخشد لزوماً باعث کسب نمره بالاتر در امتحانات شخص نمی شود.
حرفه ای شدن در شطرنج نیاز به زمان قابل توجهی دارد
شما به تمرین و پشت کار زیادی نیاز دارید تا به نتایج مناسبی در شطرنج برسید.
بازیکنانی که در بازی شطرنج بسیار عالی عمل می کنند معمولاً سالها تمرین داشته‌اند تا به این مرحله رسیده اند. اگرچه استثنا ها و نوابغ نیز وجود دارند اما برای عموم این موارد صادق است.
نتیجه گیری
شطرنج دارای مزایای شناختی بسیاری است از جمله توانایی بهبود موارد زیر:
هوش
تفکر
حافظه
برنامه ریزی و حل مسئله
خلاقیت
شطرنج همچنین می‌تواند به کاهش علائم چندین بیماری کمک کند. از جمله زوال عقل، بیش فعالی و وحشت زدگی
به علاوه انجام این بازی چالش برانگیز می‌تواند به شما در جهت کسب توانایی تمرکز و افزایش اثربخشی جلسات درمانی کمک کند.
سوالات مهم شطرنجی
در ادامه سوالات مهم شطرنجی در این زمینه پاسخ داده شده است :
یک مطالعه در ونزوئلا که شامل ۴ هزار دانش‌آموز بود نشان داد که پس از چهار ماه مطالعه سیستماتیک شطرنج ضریب هوشی دانش‌آموزان به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.
شطرنج مجموعه ای از مهارت ها مثل تفکر تحلیلی، تاکتیک، حافظه، کار سخت و پشتکار را می طلبد.